Grip sezonu geldi, Haydi büyükler aşıya

Okullar açıldı, havalar soğumaya başladı ve kapalı ortamlarda daha sıklıkla bulunmaya başladık. Havaların bir ısınıp bir soğuduğu, ne giyeceğimize karar vermekte zorlandığımız, yağmurlu, bulutlu ve rüzgarlı bu mevsimde grip benzeri şikayetlerimiz de artmaya başladı. Bu dönemi hastalıksız atlatmak ve kışı rahat geçirmek bizim elimizde. 

Grip, toplumda en sık görülen enfeksiyondur ve her yıl toplumun yaklaşık %20’sini etkiler. 65 yaş üstü kişiler, küçük çocuklar, kronik Kalp – Akciğer hastalığı, Şeker hastalığı, Böbrek ve Karaciğer yetmezlikleri ve kanser gibi hastalığı olanlar gribe yakalanma konusunda daha duyarlıdırlar. 

İnfluenza virüsü ile oluşur ve bu virus A, B ve C diye alt gruplara ayrılır. İnfluenza A daha ağır grip yapar, epidemi ve pandemilerden sorumludur. Dış yapılarındaki antijenik proteinler olan H ve N glukoproteinlerine göre tiplere ayrılır (H₃N₂, H₁N₁ gibi). İnfluenza virüsleri antijenik yapılarını sık sık değiştirme eğilimindedir. Antijenik şiftlerle yeni türler ortaya çıkar ve 2009 yılında olduğu gibi yeni pandemiler oluşur. Antijenik driftlerde ise her yıl olduğu gibi nokta mutasyonlar gelişerek mevsimsel influenza epidemileri olur.

Soğuk mevsimlerde, kapalı, kalabalık ve iyi havalandırılmayan alanlarda enfeksiyonun yayılması daha kolay olmaktadır. Kuzey yarıkürede influenza sezonu Ekim – Nisan ayları arası iken, güney yarıkürede Mayıs – Eylül aylarında görülür. En sık olarak öksürük ve hapşırmayla çıkan enfekte damlacıkların havaya karışması ve solunum yoluyla alınması ile bulaşır. Virüs cansız yüzeylerde 2-3 saat canlı kalabilir. Bulaşıcılık da hastalık belirtilerinin başlamasından 1-2 gün önce başlar, ateşin düşmesinden birkaç gün sonrasına kadar devam edebilir.

Virüs vücuda alındıktan 1-2 gün sonra klinik bulgular başlar. 38^oC üstü ateş, öksürük, halsizlik, üşüme, baş ağrısı, kas ağrıları ve burun akıntısı varlığında klinik tanı konulabilirken, kesin doğrulama gerektiğinde laboratuar testleri kullanılabilir. Klinik bulgular bakteriyel pnömonilere de benzediği için ayırıcı tanıda dikkat edilmelidir. Mevsimsel grip ve komplikasyonları nedeniyle her yıl dünya genelinde 250 000 - 300.000 insan kaybedilmektedir.

Tedavide mutlaka yatak istirahatı gerekir. Semptomatik tedavi olarak parasetamol ve öksürük kesici ilaçlar kullanılabilir. Ağır hastalık için risk faktörü taşıyanlarda ve ciddi olgularda antiviral ilaçlar (oseltamivir, zanamivir gibi) kullanılır.

Korunmak için ne yapabiliriz?

        Düzenli besleniniz  (C vitamini, et, süt, yumurta, bal, bol sıvı vb.)

        Her yıl grip aşınızı yaptırınız,

        Grip mevsiminde giyinmenize dikkat ediniz,

        Gripli kişilerle yakın temastan kaçınınız, havlu gibi şeyleri ortak kullanmayınız.

        Gripli kişilerin hastalık başlamasından itibaren 7 gün ev istirahatı gerekir.

        Grip salgınlarında kalabalık ortamlardan kaçınınız, maske kullanınız, ortamı havalandırınız.

        Ellerinizi sık sık sabunla yıkayınız veya el dezenfektanı kullanınız.

Kimler grip aşısı olmalı?

        65 yaş ve üstündekiler,

        Bakımevi ve huzurevi sakinleri,

        Kronik hastalığı olanlar,

        Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar,

        Uzun süreli aspirin kullanan 19 yaş altı kişiler,

        Hamileler (3. aydan sonra) ve emzirenler,

        Risk grubundakilerle aynı ortamda yaşayanlar,

        Sağlık çalışanları.